Cache – przewodnik dla wydawców internetowych

Czym jest cache?

Cache, tłumaczone jest jako pamięć podręczna. Podczas tego procesu, kopie plików lub danych zostają przechowane w miejscu, do którego można uzyskać natychmiastowy dostęp. Można porównać to do magazynu, w którym przechowywane są różne rodzaje plików cyfrowych, takich jak skrypty, grafiki i inne dane. Istnieją dwa rodzaje pamięci cache (co, swoją drogą, wymawia się /kæʃ/ – „kasz”):

• Pamięć podręczna po stronie klienta – client-side caching – dane przechowywane są w systemie lokalnym użytkownika. Rodzaj ten można podzielić na dwie dodatkowe kategorie:
  • pamięć podręczna przeglądarki – browser caching lub HTTP cache – dzięki niej użytkownik przeglądarki nie musi ponownie wczytywać wielu jej elementów takich jak grafiki, pliki JavaScript, arkusze stylów CSS, czy strony HTML po wtórnym wejściu na tę samą stronę internetową,
  • mechanizm service workers – jest porównywalny z pamięcią podręczną przeglądarki, jednak warto podkreślić pewne różnice: chociaż oba działają po stronie klienta, zasoby w tym przypadku nie są pobierane w sposób automatyczny, gdyż deweloper musi to ustawić sam. Co ważne, ten rodzaj cache powstał, by rozwiązać problem utraty połączenia z Internetem, dzięki czemu zasoby mogą być wyświetlone, nawet w przypadku problemów z połączeniem;
• Pamięć podręczna serwera – server-side caching – dane przechowywane są na serwerze. Wykorzystuje się ją głównie w celu zmniejszenia obciążenia serwera. Jego główny cel pozostaje taki sam, jak w dwóch wspomnianych powyżej przypadkach – tymczasowe przechowywanie plików i danych, umożliwiające ich późniejsze ponowne wykorzystanie. Możemy wyróżnić następujące kategorie:
  • pamięć podręczna obiektów – object caching – ma za zadanie przechowywanie zapytań skierowanych do bazy danych,
  • pamięć podręczna kodu operacji – opcode caching – służy przechowywaniu prekompilowanego wcześniej kodu,
  • pamięć podręczna CDN – Content Delivery Network Caching – celem pamięci sieci dostarczania zawartości jest przechowywanie danych na serwerach znajdujących się bliżej użytkowników końcowych niż oryginalny serwer. Jednym z najpopularniejszych jest Cloudflare CDN, zaprojektowany z myślą o potrzebach użytkowników WordPressa;
• Pamięć podręczna wyszukiwarki – search engine cache – to zaindeksowana (przez robota indeksującego) wersja strony internetowej. Gdy użytkownik przegląda wersję witryny zapisaną w pamięci podręcznej, często robi tak dlatego, że została ona zmieniona, usunięta lub wystąpiły inne problemy. Co ważne, w 2024 roku Google zdecydowało się zaprzestać świadczenia tej usługi, która początkowo miała pomagać stronom będącym chwilowo offline lub użytkownikom z wolnym łączem internetowym. Firma stwierdziła, że Internet zmienił się od czasu wprowadzenia tego serwisu i zachęca do korzystania z archiwum internetowego Wayback Machine. Decyzja ta wzbudziła obawy wśród specjalistów SEO, którzy nie mogą już sprawdzać zmian wprowadzonych przez konkurencję. Mimo to Bing i Baidu nadal oferują podobne funkcje, jednak decyzja Google niewątpliwie wpłynęła na spadek znaczenia.

Jaka jest różnica między plikami cookie a pamięcią cache?

Choć te dwa pojęcia są często łączone, należy pamiętać, że nie są one tożsame. Pamięć podręczna cache zapisuje dane i pliki tymczasowo, dzięki czemu możliwe jest przyspieszenie ładowania stron. Z kolei cookies to pliki tekstowe przechowujące informacje o odwiedzinach i wyborach dokonanych przez użytkowników stron internetowych, zawierające datę i godzinę każdej wizyty. Co więcej, służą one do identyfikowania konkretnych użytkowników i poprawy ich komfortu przeglądania stron. Warto zauważyć, że obecnie panuje tendencja do ograniczania stosowania plików cookie podmiotów zewnętrznych (czyli typu third-party).

Jak działa cache?

W przypadku pamięci podręcznej po stronie serwera sytuacja wygląda następująco: po pierwszej wizycie użytkownika na danej stronie internetowej pobierane są dane z serwera – w efekcie użytkownik widzi treść. Następnie strona internetowa jest kopiowana i przechowywana w pamięci podręcznej, więc podczas kolejnej/ponownej wizyty wyświetlana jest kopia strony z cache. Proces po stronie klienta wygląda podobnie, ale wówczas dane pobierane są z lokalnego systemu użytkownika.